II. dio
Iz popisnih deftera se ne vidi jasno kada su pomenute grupacije Vlaha u zemlji Pavlovića i Kovačevića naseljene u te oblasti. Ako su te grupacije tu naseljene od strane Turaka, onda one tu nisu mogle doći iz Hercegovine prije vremena od 1465. do 1469. osim ako nisu dovedene sa srpskog teritorija. Nemeće se pitanje da li su te grupacije Vlaha nisu u tim krajevima naseljene u predtursko vrijeme. Ista misao nameće se i u pogledu Vlaha i u Kraljevoj zemlji. Unutrašnji sukobi u Bosanskoj kraljevini, vjerski sukobi i obračuni s bogumulima, kao i turski upadi u Bosnu dovodili su do pustošenja i depopulacije, pa se se sanacija proizvodnje i naseljavanje opustjelih krajeva mogli vršiti naseljavanjem Vlaha. Teže je pretpostaviti da se dodjeljivanjem statusa vojnuka običnom župskom stanovništvu u doba Bosanske kraljevine ili u tursko doba težilo pojačanoj vojnoj ulozi seljaka. Ali, onda opet ostaje pitanje otkuda tolika množina pravoslavaca u srcu bosanske kraljevine. Sigurno je da postoji nekoliko slojeva Vlaha u kraljevoj zemlji. Na to ukazuju nivo i vrste njihove zemljoradničke proizvodnje. Uzevši uopšteno, vlaško stanovništvo se u defteru 1489. godine pojavljuje potpuno teritorijalizirano i sa svim odlikama župskog seljaštva. Ako je ono kolonizirano u doba Turaka, onda ta činjenica ukazuje da se Vlasi izmješani sa župskim seljaštvom daleko brže preobražavaju u sjedilačko seljaštvo nego kada su naseljeni u većim kompaktnim grupacijama.
Znatno vlaško stanovništvo pravoslavne vjere, izmješano sa katoličkim i bogumilskim seljaštvom, nije ostalo bez uticaja na proces islamizacije, nego je u zatečeni raspored trojne vjerske konfesionalnosti unosilo novu dimenziju.
Bez ikakvog osnova i sa potpuno krivim, lažnim i neutemeljenim pretpostavkama se seljaštvo naziva vlasima. Jedini vlasi u defteru 1489. su Maglajski, vlasi Barče i još par manjih grupa to je to..
Množina pravoslavaca u kraljevskoj zemlji??
Opet brkanje vojnuka i vlaha, dakle ti vojnuci su Vlasi koji su zamijenili stanovništvo Srednje Bosne. Po kojem osnovu je to područje sasvim opustjelo a nisu opustjela druga. Defter i jasno ukazuje na
opustjela područja gdje se nalaze mezre, područje oko Vlasenice, gdje se i naseljavaju vlasi.
Vanserijska glupost u pretpostavci da su padom Bosne sva sela opustjela i da su naseljena Vlasima iz Hercegovine (tj. Dalmacije je li), Crne Gore (hahaha) i Srbije. U to i potonje doba sve grupe s vlaškim statusom nakon migracije zadržavaju organizaciju, knezove, primićure.
Ovaj tvrdi da je pola seljačkog stanovništva Srednje Bosne vlaško koje je misteriozno naseljeno nakon pada Bosne 1463. tj nakon 1465. i u par godina do 1468. potpuno postalo seljačko, bez traga vlaških institucija i organizacije, a primjeri vlaških grupa i njihovih migracija pokazuju suprotno: zadržavanje istih tokom dužeg perioda. Samo po sebi apsurdno i suludo, (bez brojnih drugih problema koje ovakva "teza" nosi).
Ovakve gluposti jedva da su dostojne komentara a kamoli citiranja. Onaj koji citira ovakve stvari srozava sam sebe.
Ti Vlasi za koje sam drži da se teško islamizuju, kad dođu u Srednju Bosnu se ekspresno islamizuju.. Sam sebe pobija.. Nije ni "d" od dokazao i jedan slučaj prelaska vlaha u seljački status u Srednjoj Bosni a govori da se ta nepostojeća vlaška grupa daleko brže islamizuje od drugih vlaha..
Vojnuka u Bosni je bilo, i te zajedice nastavljaju da postoje i preko vijek kasnije. Ali iste izviru od srednjevjekovnih slobodnih vojnika, i nekih grupa koje kasnije dobijaju taj status.
Jasno sam rekao davno da je pisac napravio
neoprostivu grešku miješanjem vojnuka i vlaha, i da mu je rezonovanje što se tiče srednje Bosne utemeljeno na tome. Ovom podrobnijom analizom napisanog se vidi da to jeste slučaj.
Obogaćeno drugim greškama i potpunim nerazumjevanjem kategorija kojima se barata, vojnučkog i vlaškog statusa i organizacije.
U defteru Bosanskog krajišta 1455. javlja se nahija Tilava u kojoj je bilo dvovlašće Pavlovića i Osmanlija, tj. pripadalo je Pavlovićima koji su za to područje morali plaćati Osmanlijama 1430-tih godina filuriju od 300 dukata a 1455. od 15000 akči. Tu se po selima javljaju raja i vojnuci. Ti vojnuci nisu bili u popisu vojnuka tog područja 1455. (očito su to bili vojnuci tj. vojnici Pavlovića). Usljed imenovanja tog tributa filurijom kao da je pisac dodatno pomješao vojnuke s vlasima. Ne znam zašto se naziva filurijom (da li je tu bilo nekih vlaha ili je prosto tribut-davanje nazvan tako), no te vojnučke grupe nestaju 1468.
Svi ovi zaključci pisca su potpuno pogrešni, i sa današnje tačke gledišta se mogu nazvati sasvim
pseudonaučnim. Narodski
ovo veze s mozgom nema. 
